ДЭХТИРИЭПТЭР

       Баараҕай Бахсы, аатын курдук аһара улахан буолан, баһа балаҕан өһүөтүн таарыйар үрдүк үксэллээх үтүө киһи эбитэ үһү. Кини Мылаадаҕа олорбут, элбэх оҕоломмут. Удьуордара кинини утумнаан бөдөҥ көрүҥнээх, бөҕө мөссүөннээх, талыы дьоннор тахсан иһэллэр эбит. Бахсы аҕатын ууһугар 1816 сыллааҕы дьыалаҕа Охлопковтар, Дегтяревтар, Жирковтар, Колодезниковтар уонна да атыттар бааллара суруллубут. Киргиэлэй уонна Киристэпиэл Охлопковтар, Михаил Дегтярев, Леонтий Жирков, сиртэн сылтаан, биитэр туохха эрэ сатаспакка, тиһэҕэр буоспа ыарыыта турбутуттан да буолуон сөп, Чаакыйаҕа, Тыылаахха, Холочуга олорбут алаастарыттан көһөн хаалбыттар.         Кинилэр II Бэрт Ууһугар, Күөл Эбэҕэ Лоҥхо аҕатын ууһугар сир ылан олохсуйбуттар. 1857 сыллаахха Мэхээлэ Дэхтириэп икки, Ньукулай, Баһылай, Уйбаан уонна Антон биирдии буут бурдугу ыспыттара биллэр.                               

      Онон көстөрүнэн Дэхтириэптэр аҕа уустарын төрүттээбит дьонунан кинилэр, онтон Баһылай уола Лэгэнтэй, Лэгэнтэйтэн Ньукулай, Ньукулайтан Дьэким кэлэн Дэхтириэптэри тэниппиттэр. Маҥнай сүрэхтэммит Бүөтүр Дэхтириэптэн олохторун олугун таҥнары ааҕан түстэххэ, сэттис-ахсыс көлүөнэҕэ салҕанар. Кэпсээҥҥэ киирбитинэн, кэлиҥҥи кыстыктарын сирэ Иһэрдээхтэр, сайылыктара Кыыс Хаҥаҕа эбит.

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  Иван Афанасьевич Охлопков-Туймалыырап